پیوند استخوان چیست و چه زمانی نیاز است؟
پیوند استخوان چیست و چه زمانی نیاز است؟
ایمپلنت دندان روشی مناسب برای جایگزینی دندان ازدسترفته است. اگر دندان خود را در اثر ضربه، عفونت، پوسیدگی یا بیماری لثه از دست دادهاید، با کاشت دندان میتوانید جایگزین طبیعی برای آن داشته باشید. اما گاهی لازم است پیش از ایمپلنت دندان، پیوند استخوان انجام شود.
برای اینکه ایمپلنت بهخوبی در استخوان فک قرار بگیرد، باید حجم استخوان فک بازسازی شود؛ به همین دلیل جراحی پیوند استخوان انجام میشود. زمانی که استخوان کافی وجود نداشته باشد، ایمپلنت به فک متصل نشده یا در زمان کوتاهی شل میشود. اگر استخوان فک نازک یا ارتفاع آن کم باشد، پیوند استخوان در ایمپلنت دندان انجام میشود.
عمل پیوند استخوان برای چه افرادی ضروری است؟
هر شخصی که بخواهد کاشت ایمپلنت انجام دهد و حجم و تراکم استخوان فک پایین باشد، نیاز به پیوند استخوان دارد. معمولا افراد با شرایط زیر نیاز به این جراحی دارند.
- اگر دندان خود را مدت طولانی از دست داده است
- دچار بیماری لثه (پریودنتال) باشد
- نقصهایی از زمان تولد
- آسیب یا ضربه بهصورت
انواع پیوند استخوان در ایمپلنت دندان
اگر در قسمتی که دندان خود را از دست دادهاید، حجم و تراکم استخوان کم باشد، پیوند استخوان در ایمپلنت دندان انجام میشود. مواد پیوند استخوان را میتوان با روشهای مختلف تهیه کرد. انواع مواد پیوند شامل موارد زیر است:
- اتوگرافت: در این روش استخوان از بافت بدن شخص گرفته میشود.
- آلوگرافت: در این روش استخوان از بانک بافت انسانی گرفته میشود.
- زنوگرافت: مواد پیوند استخوان از بانک بافت حیوانی گرفته میشود.
- آلوپلاستیک: مواد پیوند استخوان مصنوعی است.
روش انجام پیوند استخوان
روش انجام پیوند استخوان نیز متفاوت است. دندانپزشک ممکن است از طریق یکی از روشهای زیر پیوند را انجام دهد:
- حفظ سوکت: در این روش بلافاصله بعد از کشیدن دندان پیوند استخوان انجام شده و از فرورفتگی دو طرف سوکت جلوگیری میشود.
- افزایش ریج: اگر مدتها قبل دندان خود را ازدستداده باشید، استخوان فک نازکتر شده است. در این شرایط با پیوند استخوان پایهای پایدار برای ایمپلنت ایجاد میشود. در افزایش ریج علاوه بر افزایش ارتفاع پهنای بافت نیز بیشتر میشود.
- لیفت سینوس: اگر دندان فک بالا را ازدستداده باشید، احتمال دارد سینوس به سمت پایین آمده باشد. در این شرایط نمیتوان ایمپلنت را در استخوان قرار داد. با جراحی غشای سینوس به سمت بالا کشیده شده و فضای خالی با مواد پیوند استخوان پر میشود.
- پیوند استخوان پریودنتال: اگر دچار بیماری لثه شده باشید، ممکن است دندان شما لق شود. در این شرایط مواد پیوند استخوان اطراف دندان موجود قرار میگیرند.
نحوه پیوند استخوان در ایمپلنت دندان
زمانی که استخوان کافی برای نصب ایمپلنت وجود نداشته باشد، این جراحی انجام میشود. در این عمل با پیوند بافت استخوانی، استخوان فک ترمیم و بازسازی میشود. این بافت پیوندی شبیه به داربستی عمل میکند که بافت استخوان روی آن رشد کرده و بازسازی میشود.
قبل از جراحی پیوند استخوان باید عکسبرداری با اشعه ایکس انجام شود. در این تصاویر مشخص میشود که چه مقدار استخوان ازدسترفته است. برای انجام جراحی ابتدا بیحسی موضعی تزریق میشود. بعد از بیحسی روی لثه برشی ایجاد شده و بافت لثه کمی جابهجا میشود. در این شرایط استخوان فک قابلمشاهده بوده و جراح بعد از تمیز و ضدعفونیکردن آن ناحیه مواد پیوند استخوان را اضافه میکند. دندانپزشکان در بیشتر مواقع مواد پیوندی را با یک غشا پوشانده و محل برش را بخیه میزنند.
در برخی موارد، دندانپزشک ممکن است پیوند استخوان دندان را با پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) ترکیب کند. پیآرپی نمونه خونی است که از بدن شما گرفته میشود و برای سرعت بخشیدن به بهبودی و بازسازی بافت جراح از آن استفاده میکند.
مراحل پیوند استخوان در ایمپلنت دندان
مراحل جراحی پیوند استخوان به شرح زیر است:
- بیحسی موضعی تزریق میشود.
- روی لثه برشی ایجاد شده و بافت لثه کنار زده میشود.
- استخوان فک قابلمشاهده بوده و باید ضدعفونی شود.
- فضای خالی در استخوان فک با مواد پیوند استخوان پر میشود.
- غشایی روی مواد پیوندی قرار میگیرد.
- بافت لثه بخیه زده میشود.
عوارض پیوند استخوان در ایمپلنت دندان
بعد از پیوند استخوان در ایمپلنت دندان برخی عوارض شایع بوده و بعد از چند روز برطرف میشوند. این عوارض عبارتند از:
- درد
- خونریزی
- تورم
- کبودی
در برخی مواقع ممکن است عوارض زیر ایجاد شود:
- خونریزی شدید
- عفونت
- آسیب عصبی
اگر دچار علائم زیر شدید، حتما با دندانپزشک خود تماس بگیرید.
- درد یا تورمی که بعد از هفته اول بدتر میشود.
- خروج چرک از محل بخیهها
- تحلیل رفتن لثه (لثهها از دندانها فاصله میگیرند.)
- تغییر نکردن حجم استخوان فک.
مراقبتهای بعد از پیوند استخوان
بعد از جراحی پیوند استخوان مقداری تورم و درد طبیعی است. دندانپزشک برای کنترل درد داروهای مسکن تجویز میکند. همچنین برای کاهش احتمال عفونت داروهای آنتیبیوتیک تجویز میشوند. این داروها را باید به طور منظم مصرف کنید.
در چند روز اول ممکن است تکههای خارج شده استخوان را دهان خود احساس کنید. این تکهها شبیه به نمک یا شن هستند. معمولا خروج این مقدار کم مواد پیوندی جای نگرانی ندارد. اما بهتر است با دندانپزشک خود تماس بگیرید تا از سلامت بافت پیوندی مطمئن شوید.
سوالات متداول
آیا برای هر ایمپلنت دندانی که انجام می شود نیاز به پیوند استخوان است؟
این بستگی به میزان آسیب موجود و میزان ساختار استخوانی دارد. در صورت از دست دادن کامل استخوان، پیوند استخوان برای بازسازی حمایت از ایمپلنت دندان ضروری است. اگر استخوان آسیب ندیده و عملکرد طبیعی داشته باشد، دندانپزشکان حتما از پیوند استخوان صرفنظر می کنند.
آیا پیوند استخوان درد دارد؟
پیوند استخوان یک روش جراحی است اما جای نگرانی نیست زیرا جراح شما از بی حسی موضعی استفاده می کند. با وجود تکنولوژی های مدرن به احتمال زیاد دردی را احساس نکنید و بتوانید به راحتی پروسه ترمیم دندانی خود را طی کنید.
میزان موفقیت پیوند استخوان ایمپلنت دندان چقدر است؟
روشهای پیوند استخوان دارای درصد موفقیت بالایی هستند. البته عواملی وجود دارند که می توانند بر میزان موفقیت عمل تاثیر بگذارند. این عوامل شامل وضعیت سلامتی کلی بیمار، میزان استخوان طبیعی باقیمانده و میزان مهارت و تجربه دندانپزشک می شود. میزان موفقیت پیوند استخوان دندان بین ۹۰ تا ۹۵ درصد متغیر است. بر اساس یک تحقیق، پیوند استخوان کامپوزیت دارای نرخ ماندگاری ۹۹/۶٪ است در حالی که آلوگرافت دارای نرخ ماندگاری ۹۰/۹٪ می باشد. نرخ ماندگاری پیوند بلوک (Block Grafts) ۹۸/۹ درصد است و یکی از رایج ترین روش های پیوند است.
عمل پیوند استخوان چقدر طول میکشد؟
مدت زمان عمل پیوند استخوان به نوع پیوند و پیچیدگی آن بستگی دارد. به طور کلی، عمل پیوند استخوان بین ۳۰ دقیقه تا ۲ ساعت زمان میبرد.
بعد از عمل پیوند استخوان چه احساسی خواهم داشت؟
بعد از عمل پیوند استخوان، ممکن است در ناحیه جراحی درد، تورم و کبودی داشته باشید. همچنین ممکن است در چند روز اول پس از عمل، مشکلاتی در خوردن و صحبت کردن داشته باشید.
برای بهبودی کامل بعد از پیوند استخوان چقدر طول میکشد؟
بهبودی کامل بعد از پیوند استخوان چند ماه طول میکشد. در این مدت، باید مراقبتهای لازم را انجام دهید تا از عفونت و سایر عوارض جلوگیری نمایید.