زمان مطالعه: 15 دقیقه

بلیچینگ دندان یکی از روش‌های محبوب سفیدکردن دندان است. دندان یکی از عوامل مؤثر در زیبایی صورت است و تأثیر زیادی روی برداشت اول انسان‌ها از شما دارد. عوامل مختلفی زیبایی و سفیدی دندان را به خطر می‌اندازند مانند: نوشیدن قهوه، سیگار کشیدن و افزایش سن. اگر سفیدی طبیعی دندان خود را از دست داده‌اید، ناراحت نباشید! شما هنوز هم می‌توانید تا حد زیادی سفیدی دندان‌هایتان را احیا کنید. با توسعه‌ی بیشتر دندانپزشکی زیبایی و افزایش تقاضا، بلیچینگ هم به یکی از خدمات دندانپزشکی محبوب تبدیل شد که می‌تواند دندان‌هایی سفید و چشمگیر به شما هدیه کند.

در این روش از برخی مواد شیمیایی استفاده می‌کنند که باعث اکسیدشدن رنگدانه‌هایی می‌شود که بر روی مینا یا حتی عاج دندان رسوب کرده‌اند و به این صورت باعث سفیدی دندان می‌شود. نکته‌ای که در بلیچینگ باید به آن دقت کنید این است که اگر این مواد شیمیایی بیش‌ازحد روی دندان بمانند می‌توانند به دندان آسیب بزنند و باعث حساسیت یا دندان درد شوند. پس در انتخاب دندانپزشک حساسیت بیشتری به خرج بدهید و ترجیحا از امتحان‌کردن آن در خانه پرهیز کنید.

بلیچینگ دندان چیست؟

بسیاری از افراد بلیچینگ را با سفید کردن دندان اشتباه می‌گیرند. بهتر است بدانید که سفیدکردن دندان راه‌های متفاوتی دارد و بلیچینگ فقط یکی از این روش‌هاست. دندان از دو بخش مینا و عاج تشکیل شده است. مینای دندان همان بخش سفید دندان است و عاج به رنگ زرد دیده می‌شود که در زیر مینا قرار دارد. به مرور زمان و با افزایش سن ضخامت مینای دندان کمتر می‌شود و این مسئله باعث می‌شود که عاج دندان نمایان شود و دندان به رنگ زرد دیده شود. گاهی اوقات به دلیل استفاده از رژیم غذایی نامناسب یا سیگار کشیدن رنگدانه‌های تیره وارد ساختار مینای دندان می‌شود و باعث می‌شوند دندان سفیدی خود را از دست بدهد و تیره شود. این مواد غذایی عبارت‌اند از قهوه، نوشابه، انواع سس و غیره. بلیچینگ با استفاده از مکانیزمی که دارد باعث خارج‌کردن رنگدانه‌ها از ساختار مینای دندان می‌شود و باعث سفیدشدن دندان می‌شود.

نحوه سفیدشدن دندان توسط بلیچینگ

بلیچینگ با استفاده از مواد شیمیایی که بخش اصلی آن از پراکسید هیدروژن تشکیل شده‌است باعث اکسیدشدن رنگدانه‌های رسوب‌کرده در مینای دندان می‌شود و به مرور از مینا عبور کرده و به عاج هم نفوذ می‌کند و رنگ عاج را هم روشن‌‌تر می‌کند. به این ترتیب باعث سفیدشدن دندان و اصلاح لبخند می‌شود. این روش نسبت به کامپوزیت و لمینت دندان کمتر به مینای دندان آسیب می‌رساند و مقرون‌به‌صرفه‌تر است.

بلیچینگ دندان برای افرادی مناسب است که دندان‌هایشان سالم است اما مقداری زرد شده است. این روش برای دندان‌های قهوه‌ای کمتر نتیجه‌بخش است و روی لکه‌های بنفش و خاکستری هیچ تأثیری ندارد.

ماده اصلی و سفید‌کننده دندان در آفیس بلیچینگ (توسط دندانپزشک)، پراکسیدهیدروژن و در هوم بلیچینگ (در خانه)، پراکسیدکربامید است. در هر صورت این دو ماده نباید به‌هیچ‌وجه در تماس با لثه یا دندان‌های پوسیده قرار بگیرد، زیرا موجب حساسیت و آسیب به لثه و دندان می‌شود. بدون مشورت با دندانپزشک به‌هیچ‌وجه از این مواد استفاده نکنید زیرا ممکن است باعث سایش و از‌بین‌رفتن مینای دندان و تحلیل و زخم‌شدن لثه شوید.

روش‌های انجام بلیچینگ دندان

برای انجام بلیچینگ لثه‌ها و دندان‌های شما باید سالم و بدون بیماری و زخم باشند تا نسبت به مواد شیمیایی مورد استفاده در بلیچینگ واکنش منفی نشان ندهند. قبل از اقدام به انجام بلیچینگ، دندانپزشک وضعیت دهان و دندان شما را بررسی می‌کند تا مطمئن شود شما کاندیدای مناسبی برای انجام این عمل هستید یا خیر. به‌طورکلی دو روش برای بلیچینگ وجود دارد که عبارت‌اند از:

• بلیچینگ در کلینیک دندانپزشکی یا Office Bleaching
• بلیچینگ دندان در خانه یا Home Bleaching

بلیچینگ در کلینیک دندانپزشکی

این نوع بلیچینگ در مطب توسط دندانپزشک انجام می‌شود و نسبت به روش بلیچینگ خانگی سریع‌تر و مؤثرتر است یعنی دندان‌ها زودتر سفید می‌شوند، اما از نظر ماندگاری نسبت به روش خانگی ضعیف‌تر است. بلیچینگ در مطب ایمن‌ترین روش بلیچینگ است، زیرا توسط دندانپزشک در کوتاه‌ترین زمان انجام می‌شود. در این نوع بلیچینگ برای سفیدکردن دندان از هیدروژن پراکسید با غلظت مشخصی استفاده می‌شود و احتمالا نیاز باشد دو الی سه جلسه این کار تکرار شود تا بیشترین تأثیر را داشته باشد.

مراحل آفیس بلیچینگ:

• قبل از انجام بلیچینگ احتمالا باید دندان شما جرم‌گیری شود اما اگر دندان‌هایتان جرم ندارد این مرحله حذف خواهد شد.
• برای شروع بلیچینگ، دندانپزشک برای دسترسی به تمام سطوح دندان‌ها از یک وسیله دندانپزشکی برای بازکردن دهان استفاده می‌کند.
• مرحله بعد تأمین امنیت و حفاظت لثه است. برای این کار دندانپزشک روی لثه را با ژل محافظ لثه می‌پوشاند و با استفاده از نور آبی آن را در طول انجام بلیچینگ روی لثه ثابت نگه می‌دارد تا مواد سفیدکننده دندان به لثه آسیب نرساند و باعث حساسیت آن نشود.
• سپس دندان را به یک محلول اسیدی آغشته می‌کند و یک ماده‌ی اکسیدکننده (پراکسیدهیدروژن) را با غلظت بسیار بالایی به مدت ۱۵ الی ۳۰ دقیقه روی دندان اعمال می‌کند.
• در طول مدتی که سفیدکننده روی دندان‌ها قرار دارد، دندانپزشک دندان را در معرض نور یا لیزر قرار می‌دهد. این نور یا لیزر باعث فعال‌شدن مواد شیمیایی و تأثیرات بیشتر مواد سفیدکننده می‌شود. بخاطر همین به این روش برخی افراد بلیچینگ دندان با لیزر هم می‌گویند.
• ممکن است نیاز باشد مرحله قبل چند بار تکرار شود تا به بهترین نتیجه برسید. یعنی هر بار بین ۱۵ الی ۳۰ باید دندان‌ها درحالی که به پراکسید هیدروژن آغشته هستند زیر لیزر قرار بگیرند. دندانپزشک هم هر بار میزان سفیدی را چک می‌کند تا از تأثیر آن مطمئن شود.
• احتمالا برای اثربخشی بیشتر و تداوم بلیچینگ، پزشک توصیه کند که چند جلسه بلیچینگ خانگی هم انجام دهید.

بلیچینگ فوری دندان

اخیرا یک روش جدید در زمینه سفیدی دندان ارائه شده است که به پاور بلیچینگ (بلیچینگ قوی) معروف است و در ایران از آن به عنوان بلیچینگ فوری دندان یاد می‌شود. این روش درواقع از پراکسید هیدوروژن بسیار غلیظ استفاده می‌کند و دندان‌های شما فقط در یک جلسه کاملا سفید می‌شود اما توجه کنید که روش‌های کوتاه‌ مدت ماندگاری کمتری هم دارند و ممکن است شما دوباره ناچار شوید که آن را تکرار کنید.

مانند هر روش و درمان دیگری در دندانپزشکی، انتخاب دندانپزشک برای بلیچینگ هم اهمیت زیادی دارد.

بلیچینگ دندان در خانه

بلیچینگ دندان به روش Home Bleaching نسبت به بلیچینگ در مطب طولانی‌تر است ولی ماندگاری بیشتری نسبت به بلیچینگ در مطب دارد و هزینه آن هم کمتر می‌باشد. البته شایان ذکر است بلیچینگ خانگی به این معنا نیست که خودتان به‌صورت مستقل می‌توانید هر زمان دلتان خواست دندان‌هایتان را بلیچینگ کنید!

شما باید تحت نظر پزشک این ‌کار را انجام دهید به این صورت که: شما یکبار به دندانپزشکی مراجعه می‌کنید. پزشک قالب دندان شما را می‌گیرد و به لابراتور می‌فرستد تا ظرف ۲ الی ۳ روز یک قالب پلاستیکی شفاف به نام «تِرِی» برای شما ساخته شود. این قالب متناسب با دندان‌های شما و با در نظر گرفتن فضایی خالی برای پرشدن توسط مواد سفیدکننده ساخته شده‌است. دندانپزشک این قالب را همراه با ژل سفیدکننده و دستورالعمل اجرا و مصرف آن به شما می‌دهد. شما باید طبق دستور پزشک بین ۳ هفته الی یک ماه از آنها استفاده کنید تا به نتیجه دلخواه خود برسید. توجه کنید که برای اثر بخشی بیشتر نباید بیش از دفعات توصیه‌شده از بلیچینگ خانگی استفاده کنید؛ زیرا ممکن است مواد شیمیایی موجود در آن، باعث حساسیت بیش‌ازحد لثه شود و به آن آسیب برساند.

مراحل هوم بلیچینگ:

بعد از اینکه قالب را از دندانپزشک خود دریافت کردید می‌توانید مراحل زیر را انجام دهید:

• اگر دندان‌هایتان جرم دارد قبل از بلیچینگ باید آن را در مطب جرم‌گیری کنید چون جرم و پلاک دندانی مانع از ورود مواد سفیدکننده به ساختار مینای دندان می‌شود.
• قبل از شروع بلیچینگ باید مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید تا سطح دندان کاملا تمیز باشد و ماده سفیدکننده بتواند وارد ساختار دندان شود.
• ماده سفیدکننده دندان یعنب پراکسیدکربامید را درون تِرِی (قالب دندان) بریزید. در هر فضای دندان باید یک قطره از ماده سفیدکننده را بریزید.
• تری را روی دندان‌های خود قرار دهید.
• مواظب باشید که مواد درون محفظه به بیرون نشت نکند و با لثه تماس نداشته باشد. این ماده به شدت برای لثه مضر است و باعث حساسیت آن می‌شود. اگر از محفظه بیرون آمد با دستمال آن را سریع پاک کنید.
• شما باید قالب را حداقل به مدت ۲ ساعت روی دندان قرار دهید و بعد از برداشتن آن، با مسواک محلول را از روی دندان بشویید.
• دقت کنید که هر دو ساعتی که برای انجام بلیچینگ صرف می‌کنید فقط مخصوص یک فک است.
• طول دوره درمان در هوم لیچینگ حدود دو هفته است و شما باید هر شب ۲ الی ۶ ساعت قالب را روی دندان قرار دهید.
• اگر فرد دندان‌های حساسی نداشته باشد و مشکلی ایجاد نشود می‌توان دو بار در طول شبانه روز از هوم بلیچینگ استفاده کرد تا در زمان کوتاه‌تری نتایج حاصل شود.
• در صورت احساس حساسیت دندان، بهتر است دو روز روند بلیچینگ را متوقف کنید تا دندان‌ها استراحت کنند.
• بعد از استفاده از قالب، آن را با مسواک و آب شسته و در یک پلاستیک فریزر قرار داده و همراه با ژل در یخچال قرار دهید.

کدام روش بلیچینگ بهتر است؟

متخصصین این حوزه بر این باورند که بهترین نتایج زمانی اتفاق می‌افتد که هر دو این روش‌ها در کنار هم اتفاق بیوفتد چرا که آفیس بلیچینگ در زمان کوتاه‌تری نتیجه بخش است اما هوم بلیچینگ نتایج ماندگارتری را ارائه می‌دهد. یعنی شما باید ابتدا در مطب دندانپزشکی آفیس بلیچینگ را انجام دهید سپس تحت نظر دندانپزشکتان مراحل و دوره درمان را با هوم بلیچینگ به پایان برسانید. البته شما باید هرچند وقت یک‌بار این کار را تکرار کنید تا نتایج به صورت دائمی باقی بمانند.

بهترین و ماندگارترین نتیجه بلیچینگ از ترکیب دو روش به دست می‌آید، یعنی بلیچینگ ابتدا توسط دندانپزشک انجام شود و سپس در خانه ادامه داده شود.

تأثیرات بلیچینگ

میزان سفیدشدن دندان بعد از انجام بلیچینگ دندان بستگی به جنس دندان و نوع رنگدانه‌هایی دارد که در ساختار دندان رسوب کرده‌است. بلیچینگ دندان تا ۶ لایه دندان را اکسیداسیون و سفید می‌کند و حدود ۴ درجه می‌تواند رنگ دندان را تغییر دهد. این روش بیشتر روی دندان‌های زرد تأثیر می‌گذارد. قبل از انجام بلیچینگ درمورد توقعات و انتظارات خود از تأثیرات بلیچینگ با دندانپزشک خود صحبت کنید تا باتوجه به ساختار دندان، شما را درمورد نتایج بلیچینگ آگاه و شفاف کند. اگر دندان شما خاکستری و سیاه شده‌است بلیچینگ نمی‌تواند کمک زیادی به شما بکند و باید روش‌های درمانی دیگر مثل کامپوزیت را امتحان کنید.

چه کارهایی را قبل از بلیچینگ دندان باید انجام دهیم؟

قبل از انجام بلیچینگ باید سلامت دندان و لثه را از هر نظر بررسی کنید و در صورت مشاهده هرگونه مشکل آن‌ها را رفع کنید. به طور مثال اگر دچار بیماری پریودنتال هستید و لثه‌های شما تحلیل رفته‌است یا دچار التهاب و آفت لثه شده‌اید این موارد باید درمان شوند. از طرفی سلامت دندان‌ها از نظر پوسیدگی بسیار مهم است. اگر دندان شما نیاز به ترمیم یا پرکردن دارد ابتدا باید این موارد را رفع کنید بعد اقدام به انجام بلیچینگ دندان کنید. شایان ذکر است که برای انجام بلیچینگ ممکن است نیاز باشد دندان را جرم‌گیری کنید تا سطح آن عاری از پلاک دندانی باشد و ماده سفیدکننده بتواند به همه جای دندان نفوذ کند.

مراقبت‌های بعد از بلیچینگ

کارهای زیر را انجام دهید تا از دندان‌ها در حین انجام بلیچینگ محافظت کنید و بهترنی نتیجه را بگیرید:

• پس از انجام بلیچینگ، لثه خود را با آب گرم بشویید تا تمیز شود. می‌توانید کمی لثه را ماساژ دهید تا التهاب آن کمتر شود.
• در روزهای بعد از بلیچینگ روزی دوبار دهان خود را با آب گرم بشویید.
• به هیچ وجه پس از بلیچینگ سیگار و قلیان نکشید تا ماندگاری آن کم نشود.
• تا ۲۴ ساعت از مصرف خمیردندان‌های رنگی خودداری کنید. سعی کنید چند روز اول از خمیردندان‌های ضدحساسیت استفاده کنید تا دندان‌های شما کمتر دچار حساسیت شود.
• از مصرف غذاها یا نوشیدنی‌های بسیار سرد خودداری کنید.
• بعد از یک هفته باید به دندانپزشکتان مراجعه کنید تا وضعیت دندان‌هایتان را مورد بررسی قرار دهد.

برای ماندگاری و اثر بخشی بلیچینگ، نیاز است یک سری اقدامات انجام دهید یا از انجام برخی کارها اجتناب کنید که در ادامه به آنها می‌پردازیم:

• تا ۲۴ ساعت اول سعی کنید از مواد غذایی با رنگدانه‌های نافذ استفاده نکنید.
• در روزهای بعد از بلیچینگ سعی کنید از مواد غذایی رنگی مثل انواع سس و شکلات استفاده نکنید اما اگر استفاده کردید بلافاصله دندان‌هایتان را بشویید. استفاده از غذاهایی مثل سیب زمینی پخته، نان سفید، لبنیات و برنج هیچ مانعی ندارد.
• از مصرف نوشیدنی‌هایی که می‌توانند باعث ایجاد لکه روی دندان شوند اجتناب کنید. مانند: نوشابه و قهوه.
• تا ۲۴ ساعت از مصرف انواع میوه‌های رنگی مثل انار و آلبالو اجتناب کنید اما می‌توانید از میوه‌هایی مثل سیب و موز استفاده کنید توجه کنید که حتما پوست سیب را بگیرید.
• مصرف نوشیدنی‌های بی‌رنگ مثل شیر و آب بعد از بلیچینگ مانعی ندارد.

چه زمانی دندان‌های ما به بلیچینگ نیاز دارند؟

زمانی که دندان‌های شما به دلایل زیر دچار زردی و تیرگی شد می‌توانید از بلیچینگ استفاده کنید:

• زردشدن دندان به دلیل افزایش سن و نازک‌شدن مینای دندان
• زردشدن دندان به دلیل نوشیدن نوشیدنی‌های رنگی با رنگدانه‌های بسیار نافذ مثل قهوه، چای، نوشابه و سایر نوشیدنی‌های کافئین‌دار
• رژیم غذایی نامناسب و استفاده بیش‌از حد از مواد قندی یا خوردن غذاهای رنگی مثل انواع سس: سس سویا، سس کچاپ، سس خردل و غیره.
• زردشدن و لکه گرفتن دندان به خاطر استعمال دخانیات مثل سیگار و قلیان
• زردی دندان به دلیل عدم رعایت بهداشت دندان و دهان.

بلیچینگ دندان برای چه کسانی مناسب است؟

بلیچینگ دندان برای افرادی مناسب است که دندان‌هایی صاف و مرتب دارند و فقط می‌خواهند دندان‌هایشان سفید و درخشان شود. این روش هیچ تأثیری روی حالت و شکل دندان ندارد. اگر تمایل دارید هم شکل دندان را تغییر دهید و هم رنگ آن‌ را اصلاح کنید نیاز به کامپوزیت یا لمینت دندان دارید.

چه کسانی نمی‌توانند از بلیچینگ استفاده کنند؟

افرادی که شرایط زیر را دارند روش بلیچینگ اصلا مناسب آنها نیست:

• اشخاصی که دچار حساسیت لثه هستند.
• افرادی که بیماری‌های لثه دارند و لثه آنها دچار تحلیل شده‌است مثل بیماری پریودنتال. این افراد پس از درمان لثه می‌توانند از بلیچینگ استفاده کنند.
• افرادی که دچار پوسیدگی دندان هستند. برای انجام بلیچینگ، دندان باید عاری از پوسیدگی باشد، زیرا ممکن است مواد سفیدکننده به داخل پوسیدگی نفوذ کند و باعث ایجاد حساسیت دندان شود. این افراد قبل از بلیچینگ می‌توانند پوسیدگی دندان را ترمیم کنند.
• افرادی که مینای دندان آنها دچار سایش شده‌است.
• افرادی که از روکش‌های دندانی مثل کامپوزیت و لمینت‌های سرامیکی استفاده می‌کنند چون بلیچینگ دندان تأثیری روی کامپوزیت و سرامیک ندارد.

مزایای بلیچینگ دندان

هر روشی و درمانی مزایا و معایبی دارد. بهتر است قبل از انجام این روش این مزایا و معایب را بررسی کنید تا با آگاهی بیشتری برای انجام آن اقدام کنید.

• یکی از بهترین و سریع‌ترین روش‌های سفیدی دندان بلیچینگ دندان است.
• بلیچینگ یک روش نسبتا ایمن با کمترین میزان عوارض است.
• این روش نسبت به سایر روش‌های سفیدکردن دندان هزینه کمتری دارد و ماندگاری آن نسبت به قیمتی که دارد بسیار عالی است.
• بدون سایش و تراش‌دادن مینای دندان، به سفیدکردن دندان می‌پردازد و کمترین آسیب ممکن را به مینا می‌رساند.

معایب بلیچینگ دندان

• یکی از معایب بلیچینگ دندان دائمی نبودن آن است. پس از گذشت یک الی ۳ سال نتایج بلیچینگ به‌مرور از بین می‌رود. ساختار دندان‌ها به صورت طبیعی مستعد تغییر رنگ است. برای ماندگاری نتایج بلیچینگ می‌توانید هرازچند گاهی آن را تکرار کنید.
• دومین عیب بلیچینگ دندان این است که اگر توسط دندانپزشک حرفه‌ای انجام نشود و مواد اکسید کننده بیش‌از‌حد روی دندان بماند ممکن است باعث حساسیت دندان و دندان درد شود.
• روش بلیچینگ خانگی چون توسط خود فرد اجرا می‌شود ممکن است با خطا و اشتباهاتی مواجه شود و به دندان آسیب برساند.
• اگر از مواد با کیفیت در بلیچینگ استفاده نشود پیامدهای بسیار بدی پیش خواهد آمد.

سوالات متداول